De contractuele wekelijkse arbeidsduur van de deeltijdse werknemers mag niet lager liggen dan een derde van de arbeidsduur van de voltijdse werknemers die tot dezelfde categorie behoren. Bij gebrek aan voltijdse werknemers in de eigen onderneming die tot dezelfde categorie behoren, moet men rekening houden met de arbeidsduur die in de bedrijfstak normaal van toepassing is. [20] Die regel is van dwingend recht in het voordeel van de werknemer. [21]

Wanneer de overeenkomst een arbeidsduur vastlegt die lager ligt dan een derde van de wekelijkse arbeidsduur van de voltijdse werknemer, is toch het loon verschuldigd op basis van die minimumgrens. [22] Deze sanctie is niet in strijd met het gelijkheids- en non-discriminatiebeginsel. [23]

Van de eenderderegel kan worden afgeweken bij KB of cao. Indien er van de regel wordt afgeweken door een ondernemings-cao, zal die pas uitwerking krijgen na goedkeuring ervan door het bevoegde paritair comité. [24] Als er geen paritair comité is opgericht of als het paritair comité niet werkt, vervult de Nationale Arbeidsraad deze taak. [25]

Voor dienstenchequewerknemers bepaalt een afzonderlijke wet dat er in de individuele arbeidsovereenkomst van de eenderderegel kan worden afgeweken. [26]

Van de afwijkingsmogelijkheid bij cao is in verschillende sectoren en onderneming gebruikgemaakt. Ook bij KB van 21 december 1992 is er afgeweken van de eenderderegel. [27] De eenderderegel is als gevolg van dit KB niet van toepassing op:

de werknemers en de werkgevers op wie de cao-wet niet van toepassing is;
sommige werknemers die uitgesloten zijn van het toepassingsgebied van de sociale zekerheid: de werknemers die huishoudelijk werk doen voor maximaal 8 uren per week en de werknemers in het sociaal-cultureel werk voor zover ze niet meer dan 25 dagen per jaar werken, op voorwaarde dat er een voorafgaande aangifte werd gedaan bij de Sociale Inspectie van het ministerie van Sociale Zaken^[28];
de werknemers en werkgevers verbonden door een arbeidsovereenkomst die dagprestaties van minimaal 4 uur voorziet en die tegelijkertijd voldoet aan de volgende voorwaarden:
- de in de arbeidsovereenkomst voorziene prestaties moeten verricht worden volgens een vast uurrooster dat vermeld is in de arbeidsovereenkomst en in het arbeidsreglement;
- de arbeidsovereenkomst bepaalt dat bijkomende prestaties uitgesloten zijn behalve wanneer zij rechtstreeks voorafgaan aan, of volgen op, de in de arbeidsovereenkomst vermelde prestaties;
- de arbeidsovereenkomst bepaalt dat de prestaties die verricht worden boven de grenzen vastgelegd in de arbeidsovereenkomst, recht geven op een loontoeslag zoals voor overwerk;
- een kopie van de arbeidsovereenkomst moet gezonden worden aan de dienst van de Inspectie van de Sociale Wetten die bevoegd is voor de werkplaats waar de werknemer hoofdzakelijk tewerkgesteld is;
de werklieden tewerkgesteld in het kader van een vast uurrooster waarvan het werk er uitsluitend in bestaat de lokalen waarin hun werkgever voor beroepsdoeleinden gehuisvest is, schoon te maken;
de werknemers die na een periode van volledige arbeidsongeschiktheid gedeeltelijk het werk hervatten op voorwaarde van instemming van het ziekenfonds.