Als de moeder gehospitaliseerd moet blijven of overlijdt, kan de pre- of postnatale rust die de moeder niet heeft opgenomen, door de vader of de meemoeder worden genomen.^[437] Dit ’omgezet moederschapsverlof’ mag niet verward worden met de regeling die voorzien is in artikel 30, § 2 AOW en waarin een geboorteverlof in het kader van het klein verlet toegestaan wordt. Bij het overlijden of de hospitalisatie van de moeder tijdens de bevallingsrust kan de vader of de meemoeder, op zijn of haar verzoek, omgezet moederschapsverlof nemen om de opvang van het kind te verzekeren. De vader of meemoeder kan van dit recht alleen maar gebruikmaken als hij of zij aan de voorwaarden voldoet om uitkeringen te ontvangen in het kader van de ziekteverzekering.^[438]

Sinds 20 mei 2011 wordt deze mogelijkheid ook toegekend aan de co-ouder (bv. de meemoeder of samenwonende partner van een heterokoppel die het kind niet wettelijk erkend heeft).^[439] De expliciete toevoeging van de ‘meemoeder’ gebeurde recent met het KB van 7 oktober 2022. [440] In dat KB wordt ‘meemoeder’ gedefinieerd als ‘de vrouwelijke werknemer, andere dan de moeder, die een afstammingsband ten overstaan van het kind aantoont en die een overeenkomst heeft welke onder het toepassingsgebied valt van de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidsovereenkomsten’.

Bij overlijden van de moeder, is de duur van dit verlof ten hoogste het resterende deel van de zwangerschaps- en bevallingsrust, dat de moeder niet heeft opgenomen. Als de werknemer dit verlof wenst te nemen, moet hij zijn werkgever daarvan schriftelijk op de hoogte brengen. Dit geschrift vermeldt de aanvangsdatum van het omgezet moederschapsverlof en de vermoedelijke duur van de afwezigheid. Het wordt aan de werkgever bezorgd binnen de zeven dagen vanaf het overlijden van de moeder.^[441]

Bij hospitalisatie van de moeder, zal de vader of de meemoeder het verlof kunnen nemen als tegelijk aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

Het verlof kan pas beginnen de zevende dag na de geboorte.
Het pasgeboren kind moet het ziekenhuis hebben verlaten.
De hospitalisatie van de moeder moet langer duren dan zeven dagen.

Het verlof stopt op het ogenblik dat de hospitalisatie van de moeder wordt beëindigd. Het stopt alleszins bij het verstrijken van het deel van de zwangerschaps- of bevallingsrust dat de moeder nog niet had opgenomen. De werknemer die dit verlof wenst op te nemen, brengt er zijn werkgever schriftelijk van op de hoogte voor de aanvang van het verlof. Het geschrift vermeldt de aanvangsdatum en de vermoedelijke duur van het verlof. Een medisch attest dat een hospitalisatie van meer dan zeven dagen van de moeder bevestigt, moet ook zo vlug mogelijk aan de werkgever worden meegedeeld.^[442]

Zodra de werkgever op de hoogte is van de aanvraag tot dat omgezet moederschapsverlof, geniet de werknemer van een speciale bescherming tegen ontslag. [443] Die ontslagbescherming werd in 2011 uitgebreid met de bedoeling om een ontslagbescherming te bieden die gelijk is aan die van de moeder.^[444] De ontslagbescherming gaat in vanaf het moment dat de werkgever in kennis werd gesteld van het nemen van dat omgezet moederschapsverlof en eindigt na het verstrijken van een termijn van één maand die ingaat op het einde van dat verlof.^[445] Sinds 10 november 2022 wordt met een ontslag door de werkgever gelijkgesteld ‘elke handeling van de werkgever na afloop van deze periode die ertoe strekt eenzijdig een einde te maken aan de dienstbetrekking en waarvoor tijdens deze periode enige voorbereiding werd getroffen. Onder het treffen van enige voorbereiding wordt eveneens begrepen, het nemen van de ontslagbeslissing’. [446]

De werknemer kan dus enkel ontslagen worden om redenen die vreemd zijn aan het omgezet moederschapsverlof. Het is de werkgever die de bewijslast draagt van het bestaan van zo een reden. Op verzoek van de werknemer stelt de werkgever hem schriftelijk in kennis van die redenen. Als de werkgever dat bewijs niet kan leveren, dan moet hij aan de werknemer een beschermingsvergoeding betalen van zes maanden loon, zonder afbreuk te doen aan de normale ontslagvergoeding.^[447] Gedurende het omgezet moederschapsverlof blijft ook de moeder de speciale bescherming tegen ontslag genieten.^[448]