ACV

2.4.2. Ontbindende voorwaarde [71]

In het arbeidsrecht is geen algemeen verbod op ontbindende voorwaarden. Als algemene regel mag men stellen dat de ontbindende voorwaarden die niet uitdrukkelijk door de wet verboden zijn, toegelaten zijn. [72]

Sommige ontbindende bedingen worden expliciet door de wet verboden. [73] Zo zijn nietig de bedingen die bepalen dat automatisch een einde komt aan de arbeidsovereenkomst:

  • door het huwelijk van de werknemer;
  • door het moederschap van de werknemer;
  • door het bereiken van de wettelijke of conventionele pensioengerechtigde leeftijd [74];
  • wegens loonbeslag op het loon van de werknemer ten gevolge van het niet of niet correct uitvoeren van een kredietovereenkomst.

Rechters stellen zich in de regel erg kritisch op tegenover ontbindende voorwaarden. Ze zullen de geldigheid van het beding niet zonder meer aanvaarden:

  • De voorwaarde moet duidelijk en ondubbelzinnig zijn. [75]
  • De voorwaarde mag niet strijdig zijn met rechtsregels van dwingende aard of die de openbare orde raken (bv. antidiscriminatiewetten). Zo mag de clausule het einde van de arbeidsovereenkomst niet verbinden aan een gebeurtenis die volgens de dwingende bepalingen van de wet slechts de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst veroorzaken (bv. arbeidsongeschiktheid wegens ziekte). [76]
  • De voorwaarde mag niet tot gevolg hebben dat de arbeidsovereenkomst kan worden beëindigd louter en alleen door de wil van één van de partijen zonder inachtneming van de dwingende ontslagregels (= zuiver potestatieve ontbindende voorwaarde). [77]

Gaat het om een geldige ontbindende voorwaarde, dan komt automatisch een einde aan de arbeidsovereenkomst bij het vervullen van de voorwaarde zonder dat een opzegtermijn of -vergoeding verschuldigd is. [78]

Voorbeelden in de rechtspraak van geldige ontbindende bedingen:

  • De werknemer kan aangeworven worden onder de voorwaarde dat hij binnen een vooropgestelde termijn een bepaalde opleiding (met succes) zal volgen; realiseert hij deze voorwaarde niet tijdig, dan komt daardoor automatisch een einde aan de arbeidsovereenkomst zonder opzegtermijn of -vergoeding. [79]
  • Een beding dat de automatische beëindiging van de arbeidsovereenkomst van een gedetacheerde werknemer koppelt aan de stopzetting van deze tewerkstelling door de gebruiker, werd geldig geacht. [80]
  • Een clausule die bepaalt dat de vervangingsovereenkomst eindigt op de dag dat de werkgever geen loonsubsidie meer ontvangt voor de werknemer. [81]

Voorbeelden in de rechtspraak van ongeldige ontbindende bedingen:

  • Een ontbindende voorwaarde wordt onverenigbaar geacht met een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur of voor duidelijk omschreven werk. [82]
  • Zelfs ingeval een gebeurtenis geen schorsing oplevert die in de wet is geregeld, kan zij geen geldig ontbindend beding zijn wanneer ze slechts tot gevolg heeft dat de overeenkomst tijdelijk niet kan worden uitgevoerd. Zo kan het tijdelijk verval van het rijbewijs normaal geen geldig ontbindend beding zijn. [83]
  • Het faillissement, kennelijk onvermogen of sluiting van de onderneming door de toepassing van milieuwetgeving kunnen niet als ontbindend beding worden ingelast. [84]
  • De ontbindende voorwaarde die de ontbinding van de arbeidsovereenkomst voorziet voor de werknemer die zakt voor een tussentijdse test waarvan organisatie en resultaat uitsluitend afhangen van de werkgever, is nietig. [85]
Laatst aangepast op: 04-07-2024

    Arbh. Antwerpen 4 april 2011, AR 2010/AA/232, onuitg; Arbh. Brussel 1 februari 2008, AR nr. 49460, onuitg.